ÇİFTÇİLERİN ZİRAAT ODASINA KAYIT ZORUNLULUĞU VAR MIDIR?
Gıda, tarım ve hayvancılık bakanlığı, 27 Mayıs 2014 tarihli resmi gazetede çiftçi kayıt sistemi yönetmeliğini yayınlandı.
Yönetmelik hükümlerine göre;
-Gelir desteği alabilmek için çiftçi kayıt sistemine kayıt olmak şart,
-Çiftçi kayıt sistemi bilgileri maliye bakanlığı ve dop sistemine aktarılarak bu bakanlık ile paylaşılacak. Bu nedenle çiftçilerin ekim yaptığı alanlar maliyenin bilgisi dâhilinde olacak, çiftçinin istihsal ettiği ürün izlenecek.
-Miras kalan tarlasını ekmeyen, diğer mirasçılar eken mirasçı ile kira sözleşmesi yapacak ve bu maliyenin sistemine girecek çiftçinin kira geliri izlenecek. Ancak kira sözleşmesi yapmayan çiftçi, muvafakatname vermiş ise kira geliri açısından bu hissedar hakkında ne yapılacak, bunların çoğu icar dediğimiz kira geliri almıyor.
1-ÇİFTÇİLERİN ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE KAYIT EDİLMESİNDE AMAÇ NEDİR?
Tarımsal faaliyetlerin kayıt altına alınması için kurulan “Çiftçi Kayıt Sistemi” ile yürütülmekte olan tarımsal destekleme programlarının izlenmesi ve denetlenmesi amaçlanıyor.
2-ÇİFTÇİLER “ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE “ KAYIT OLMAK ZORUNDA MI?
Tarımsal Desteklerden Yararlanabilmek için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde tutulan ve çiftçi ile ilgili bilgilerin girildiği “Çiftçi Kayıt Sistemi ”ne kayıt yaptırım hissesini kullandığım hissedar/hissedarlarca üretim yılı boyunca itiraz edilmesi durumunda yapılacak incelemeler neticesinde haksız yere herhangi bir destekleme ödemesi aldığım veya herhangi bir haksız ödemeye sebep olduğumun tespit edilmesi halinde, itiraz edilen hisselere tekabül eden alanlar için almış olduğum veya sebep olduğum destekleme ödemelerini, ödeme tarihinden itibaren işleyecek gecikme zammı ile birlikte, gayrikabil-i rücu hiçbir itiraz beyan etmeden, ilk talepte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde geri ödemeyi kabul ve taahhüt etmek gerekiyor.
3- TARIM ÜRETİMİ YAPAN ŞİRKETLER DE ÇİFTÇİ SAYILDIĞINDAN GELİR DESTEĞİNDEN YARARLANACAKLAR.
Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim dönemi veya yetiştirme devresi tarımsal üretim yapan gerçek ve tüzel kişiler çiftçi sayılıyor. Böylece tarım faaliyetinde bulunan şirketler de tarımsal desteklerden yararlanabilecek.
Bitkisel üretim faaliyetlerinde bulunan tüzel kişiliği haiz üretici ve çiftçilerle, başvuru tarihi
İtibarıyla on sekiz yaşını doldurmuş ve/veya ergin gerçek kişi çiftçilere, cari yılda üretim yapmaları ve bu üretimlerine ilişkin gerekli bilgileri Bakanlığa beyan ederek, çiftçi kayıt sistemine dâhil olmaları şartıyla, doğrudan gelir desteği ödemeleri yapılmaktadır. Bitkisel üretim faaliyetlerinde bulunan, ancak çiftçi Kayıt sisteminde yer almayan üretici ve çiftçiler, doğrudan gelir desteği ödemesinden yararlandırılmazlar.
4- ZİRAAT ODALARI RANT KAPISI HALİNE GETİRİLİYOR
Çiftçiler, kanunen bağlı bulundukları ziraat odasından her yıl özlük ve tarımsal faaliyetlerine ilişkin bilgileri içeren çiftçi belgesi almak zorunluluğu getiriliyor. Aksi halde çiftçiler, Çiftçi Kayıt Sistemine kayıt yaptıramayacaklarından gelir desteği ödemelerinden yararlanamayacaklar.
Ziraat Odaları, üye yaptığı çiftçilerden;
Giriş Ücreti (Çiftçilerin Odaya kayıtları sırasında ödemek zorunda oldukları ücret),
Yıllık Aidat: (Çiftçilerin kayıtlı bulundukları odalara, her yıl ödemek zorunda bulundukları meblağ);
Almaktadır. Bu nedenle çiftçilerin her yıl bu belgeyi almaları için odaya bu paraları ödemesi gerekiyor.
Giriş ücreti ve yıllık aidata ilişkin kademeler aşağıda gösterilmiştir.
ARAZİLER
I. Kademe:
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 506-2500 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %101’i,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 2501 dekardan fazla olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %500’ü,
II. Kademe:
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 281-325 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %56’sı,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 326-370 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %74’ü,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 371-415 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %83’ü,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 416-460 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %92’si,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 461-505 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %101’i,
III. Kademe:
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 181-200 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %36’sı,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 201-220 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %44’ü,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 221-240 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %48’i,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 241-260 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %52’si,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 261-280 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %56’sı,
IV. Kademe:
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 81-100 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %16’sı,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 101-120 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %24’ü,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 121-140 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %28’i,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 141-160 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %32’si,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 161-180 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %36’sı,
V. Kademe:
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 31-40 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %6’sı,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 41-50 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %10’u,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 51-60 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %12’si,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 61-70 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %14’ü,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 71-80 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %16’sı,
VI. Kademe:
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 1-10 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en az %2’si,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 11-15 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %3’ü,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 16-20 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %4’ü,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 21-25 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %5’i,
Tarla arazisi ve eşdeğer arazi varlığı toplamı 26-30 dekar arasında olan çiftçiler için asgari ücretin en çok %6’sı,
olarak belirlenmiştir.
HAYVANCILIK
Hayvancılık ve su ürünleri ile meyve, sebze ve örtü altı alanları aşağıdaki şekilde dönüşüme tabi tutularak eşdeğer arazi varlığı tespit edilir.
a) Bir büyükbaş yerli ve melez ırk hayvan 1 dekar, kültür- saf ırk 2 dekar araziye eşittir.
b) Beş küçükbaş hayvan 1 dekar araziye eşittir.
c) 200 etlik veya yumurta kanatlısı 1 dekar araziye eşittir.
d) 10 arı kovanı 1 dekar araziye eşittir.
e) Deniz ve göl balıkçılığında 1 m3 kafes 6 dekar araziye eşittir.
f) İç su balıkçılığında 2 m3 havuz 1 dekar araziye eşittir.
g) Bir dekar meyve bahçesi 1 ila 5 dekar araziye eşittir.
h) Bir dekar organik sebze bahçesi 1 ila 5 dekar araziye eşittir.
ı) Bir dekar örtü altı yetiştiriciliği 1 ila 30 dekar araziye eşittir.
Yukarıda ifade edilen üretimler dışında, ipekböcekçiliği, hindi, devekuşu, kültür mantarı yetiştiriciliği ve diğer üretimlerde ise dönüşümler Oda Yönetim Kurulunca yapılabilir.
5-ÇKS’NE KAYIT İÇİN NEREYE BAŞVURULACAK
Çiftçiler ÇKS’ye kayıt olabilmek veya kayıttaki bilgileri güncellemek için, istenen bilgi ve belgelerle, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı il/ilçe müdürlüklerine başvurabilirler. Birden fazla ilçe sınırları dâhilinde tarımsal faaliyet sürdüren çiftçiler ÇKS’ye kayıt olmak için, başvurularını tarım arazisinin bulunduğu yerleşim birimlerinden herhangi birinin bulunduğu ilçe müdürlüğüne, arazi merkez ilçede ise il müdürlüğüne yapacaklardır.
6-ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE KAYDOLMAK İSTEYEN ÇİFTÇİ İÇİN SON BAŞVURU TARİHİ NEDİR?
Her üretim yılına ilişkin çiftçi başvuruları bir önceki yılın 31 Aralık tarihinde sona erer. Bu nedenle 2014 üretim yılı başvuruları 31.12.2013 tarihinde sona erdi. Ancak bu süre, 30.6.2014 tarihine kadar uzatıldı.
Çiftçilerin bu tarihten sonra sahip oldukları veya kiraladıkları tarım arazileri hariç olmak üzere ÇKS’ye yeni bir çiftçi ve arazi kaydı yapılamaz.
ÇKS’ye kayıtlı tarım arazileri üzerindeki üretim bilgilerinin güncellenmesi ise üretim yılının 15 Mart-15 Mayıs tarihleri arasında yapabilecek.
ÇKS’ye girişi yapılan bilgiler, Bakanlık tarafından kontrol edilmeden gelir desteği ödenmez.
7-ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE KAYDOLMAK İSTEYEN ÇİFTÇİLERDEN İSTENECEK BELGELER
(1) ÇKS’ye kaydolmak veya kayıtlarını güncellemek üzere il/ilçe müdürlüklerine başvuruda bulunan çiftçilerden, Yönetmelik ekinde yer alan “Çiftçi Kayıt Formu ”nu doldurmaları istenir. Bu form internet üzerinden de gönderilebilir.
(2) Çiftçi kayıt formunda, çiftçinin kendilerine ve tarım faaliyeti için arazisini kullandığı kişilere ait kimlik bilgileri, şirketlerde şirket bilgileri beyan edilecektir.
(3) Gerçek kişiler tarafından beyan edilen kimlik bilgileri KPS bilgileri ile eşleştirilir. Beyan edilen kimlik bilgileri ile KPS bilgileri eşleşmeyen çiftçilerden Nüfus Müdürlüğünden onaylı Nüfus Kayıt Örneği ve KPS bilgilerinin düzelttirilmesi istenir. Bunlar için Nüfus Müdürlüğünden alınan kayıt örneklerindeki bilgiler esas alınır.
KPS, İçişleri Bakanlığı -Nüfus ve Vatandaşlı İşleri (NVİ) tarafından, MERNİS ve UAVT veri tabanında tutulan bilgilerin paylaşılmasını sağlayan bir sistemdir.
(4) Tüzel kişiler tarafından beyan edilen bilgiler Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesindeki VEDOP bilgileri ile eşleştirilir.
Beyan edilen bilgiler ile VEDOP bilgileri eşleşmeyen çiftçilerden, VEDOP bilgilerinin düzelttirilmesi istenir. Tüzel kişiliği temsile yetkili olanların başvuru sırasında imza sirküleri ve yetki belgesi istenir.
(5) Çiftçi kayıt formlarında gösterilen kadastro geçmiş tarım arazileri için tapu kayıtları beyanı edilecek.
Tapu kaydı beyanları ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından sağlanan Tapu Kadastro Bilgi Sistemi ( TAKBİS) kayıtları eşleşmeyen arazilerde TAKBİS kayıtları esas alınır.
(6) Kadastro geçmeyen araziler için köşe noktaları koordinat değerlerini içeren keşif raporu istenir.
8- TARIM ARAZİSİNİN MÜLKİYETİ VE KULLANIMINI GÖSTERİR BELGELERİN DOĞRULANMASI NASIL YAPILACAK
a)Arazilere ait tapu bilgilerinin doğrulanması TAKBİS üzerinden yapılır.
b) Çiftçinin mülkiyeti kendisine ait hisse oranları belli arazilerinin ÇKS’ye kaydı için tapu kaydı esas alınır.
c) Ormandan tahsisli araziler hariç olmak üzere, çiftçinin mülkiyeti kendisine ait olmayan, ancak hisse oranları belli araziler için tapu kayıtları beyanı ve kira sözleşmesi istenir.
ç) Tarım arazisini işleyen çiftçinin bu arazide kendisinin de hissesi olması durumunda, hissedarlarla yapılmış kira sözleşmesi kendisinden istenecektir. Kira sözleşmesi yapılmamış ise, Yönetmelik ekinde örneği yer alan diğer hissedarlardan alacağı muvafakat name, bu muvafakat namenin hissedarlardan alınmaması halinde ise aynı yönetmelik ekindeki taahhütnameyi vermesi gerekir.
Taahhütnamede, “ hissesini kullandığım hissedar/hissedarlarca üretim yılı boyunca itiraz edilmesi durumunda yapılacak incelemeler neticesinde haksız yere herhangi bir destekleme ödemesi aldığım veya herhangi bir haksız ödemeye sebep olduğumun tespit edilmesi halinde, itiraz edilen hisselere tekabül eden alanlar için almış olduğum veya sebep olduğum destekleme ödemelerini, ödeme tarihinden itibaren işleyecek gecikme zammı ile birlikte, gayrikabil-i rücu hiçbir itiraz beyan etmeden, ilk talepte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde geri ödemeyi kabul ve taahhüt ederim.” denilecektir.
d) Birden fazla parselde fiilen tarımsal faaliyette bulunan çiftçinin, hissedar olduğu parsellerde diğer hissedarlar ile hissedar olmadığı parsellerde ise sahipleriyle yaptığı kira sözleşmesini vermesi gerekir. Kira sözleşmesi yapılmamış ise, diğer hissedarlardan aldığı muvafakat name, bunun mümkün olmaması halinde yönetmelik ekinde örneğe uygun düzenlenen fiili kullanım taahhütnamesi ile müracaat edecektir.
9-VERASET NEDENİYLE İNTİKAL EDEN ANCAK HİSSE ORANLARI BELLİ OLMAYAN ARAZİLERİN DURUMU
Veraseten iştirak olup, hisse oranları belli olmayan arazilerin, hissedar olmayan çiftçi tarafından ekilmesi durumunda tüm hissedarlarla yapılmış kira sözleşmesi istenir.
Bu arazileri hissedarlardan birinin kullanması durumunda diğer hissedarlarla yapılmış kira sözleşmesi istenir.
Tarım arazisini işleyen hissedarın söz konusu kira sözleşmesine sahip olmaması halinde EK-7’de yer alan muvafakat name, bunun mümkün olmaması halinde EK-5’te yer alan taahhütname veya EK-6’da yer alan fiili kullanım taahhütnamesi istenir.
10-ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE KAYIT İÇİN VERİLECEK ÇİFTÇİ KAYIT FORMUNDA, FİİLEN KULLANILDIĞI BEYAN EDİLEN ARAZİNİN ALANI, ÇİFTÇİNİN TAPUDA SAHİP OLDUĞU ARAZİLERİN TOPLAM ALANINI AŞAMAYACAK
Aynı köy veya mahallede birden fazla parselde hissesi olmakla birlikte fiili kullanım neticesi hissedar olduğu veya olmadığı parsellerde fiilen tarımsal faaliyette bulunan çiftçi, hissedarı olduğu diğer parsellerdeki haklarından feragat eder.
Ancak çiftçinin fiili kullanımında olan arazilerin toplam alanı, sahibi olduğu arazilerin toplam alanından fazla olamaz.
11- KİRALADIĞI TARIM ARAZİLERİNİ BAŞKA ÇİFTÇİLERE KİRALAYAN ÇİFTÇİLERİN DURUMU
Kira sözleşmesinde belirtilmek kaydıyla, kiracı kiralamış olduğu tarım arazisini bir başka çiftçiye kiralayabilir. Bu durumdaki arazilerin ÇKS’ye kaydı için her iki kira sözleşmesinin de verilmesi gerekir.
Kira sözleşmesi sonunda kiralanan arazi kayıtlarının sona erdirilmesi gerekir.
12-ORMAN ARAZİLERİ İLE HAZİNE ARAZİLERİNİN ÇKS’YE KAYDI
-Çiftçinin kullanımına verilen orman arazilerinin kaydı için idareden tahsis belgesi istenir.
-Hazine adına tespit ve tescil edilmiş ve/veya devletin hüküm ve tasarrufu altında olan tarım arazilerinin zilyetlikle iktisabı mümkün olmadığından, tarım arazisini işleyen şahsın bu yeri defterdarlıktan veya mal müdürlüğünden kiraladığına dair kira sözleşmesi istenir.
-Kir sözleşmesi; tarım arazisi köy tüzel kişiliğine ait ise, kiracı çiftçi ile muhtar ve iki aza arasında, kanunla büyük şehir olan illerde mahalle statüsü kazanan köy tüzel kişiliğine ait tarım arazilerinde ise kiracı çiftçi ile ilgili belediye başkanlığı arasında yapılır.
– Kadastro geçmiş ve tapu sicilinde tescili bulunmayan mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinde; kadastro sırasında maliki belirlenmiş ise; maliki gösterir kadastro/tapulama tutanağı, malik ölmüş ise kadastro/tapulama tutanağı ile mirasçılarını gösterir mahkemeden veya noterden alınmış veraset belgesinin aslı ya da onaylanmış sureti ve tarım arazisinin başvuruda bulunan kişi tarafından halen kullanıldığını gösterir keşif komisyonunca düzenlenmiş köşe noktaları koordinat değerlerini içeren keşif raporu istenir.
13-KİRA SÖZLEŞMESİ, MUVAFAKATNAME VE TAAHHÜTNAME MUHTAR VE EN AZ BİR AZA HUZURUNDA İMZALANMIŞ OLMASI GEREKİR.
Kiraladığı arazilerde çiftçilik yapan çiftçilerin, Çiftçi kayıt Sistemine Kayıt için düzenleyeceği kira sözleşmesi, muvafakat name veya taahhütnamelerin muhtar ve aza huzurunda imzalanmış ve muhtar tarafından onaylanmış olması gerekir.
14-HİSSELİ ARAZİLERİN ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE KAYDI 15 GÜN ASKIDA KALACAK BU SÜRE İÇİNDE İTİRAZ ETMEYEN DİĞER HİSSEDARLARIN HAKLARI DÜŞECEK
Çiftçinin, tarımsal üretim yaptığı arazilere hissedar olsun olmasın bu arazilere ilişkin ÇKS kayıtları on beş gün süreyle Bakanlık web sitesinde yayınlanacak ve il/ilçe müdürlükleri ve muhtarlıklarda askıya çıkarılmak suretiyle ilan edilecektir. Askı süresince herhangi bir itiraz olmaz ise kayıtlardaki bilgiler doğru kabul edilir. Daha sonra yapılacak itirazlar değerlendirmeye alınmaz ve herhangi bir hak doğurmaz.
Askı süresince yapılan itirazlar il/ilçe tahkim komisyonlarınca değerlendirilerek karara bağlanır.
Çiftçinin tek başına sahip olduğu araziler için askıya çıkılması söz konusu değildir.
Ülkemizde miras yoluyla kalan tarım arazilerinin hissedarlarının çoğu büyük şehirlere göç ettiklerinden askıdan haberi olmayacak, dolaysıyla haklarını kaybedecekler. Ayrıca bu kişilerin köye gelip muhtar huzurunda kira sözleşmesi imzalamaları veya taahhütname vermeleri fiilen mümkün olamayacağından askı işlemi otomatik işleyen bir sisteme dönüşecektir.
15-ÇKS’ye KAYDI MÜMKÜN OLMAYAN ARAZİLER
Aşağıda belirtilenler Çiftçi Kayıt Sistemine kayıt edilemez:
-Kiralama ve/veya tahsis yoluyla kullanım hakkı alınmayan Mülkiyeti kamulaştırılan araziler,
-Üzerinde tarımsal faaliyet yapılmayan arsa ve arazilerle hâlihazırda taşlık, kayalık ve ham toprak vasfında olan araziler,
– Kira sözleşmesi olmayan, sahibi ölmüş ve mirasçıları bulunamayan tarım arazileri,
-Maliki ölmüş olmakla birlikte tapu kayıtlarında mirasçıları adına intikali yapılmamış araziler.
16-ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE KAYDEDİLEN ARAZİLER MÜLKİYET HAKKI DOĞURMAZ
ÇKS’ye yapılan kayıtlar, esas olarak tarımsal faaliyetin belirlenmesine yöneliktir. Bu kayıtlar hiçbir şekilde mülkiyet tespitinde esas alınmaz ve mülkiyet hakkı doğurmaz.
17-ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNDEKİ VERİLER MALİYE BAKANLIĞI İLE PAYLAŞILABİLECEK
ÇKS’ye kayıt olanlar, verilerin kullanım ve paylaşım hakkının Bakanlıkta olduğunu kabul ederler. ÇKS’de yer alan veriler, mevzuatları gereği kullanma ihtiyacı duyan kurum ve kuruluşlarla şartları Bakanlık tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde izleyici olarak paylaşılır.